La reta bulteno de Bangkoka Esperanto-Klubo

วารสารออนไลน์ชมรมภาษาเอสเปรันโตกรุงเทพ

Verda Elefanto

(la bulteno aperas ekde 2018)

========================

N-ro 14 aprilo 2025

ฉบับที่ 14 เมษายน 2568

========================

nia retejo : https://bulteno.esperanto.in.th/ 

Saluton, karaj legantoj de nia simpla reta bulteno! En tiu ĉi numero vi povas legi pri renkontiĝo kun Renato, fama esperantisto. Por la lasta rubriko vi povas legi pri la tajlandano, kiu verkis vortaron en malliberejo. Ĝuu la legadon!

- Redaktanto (ne redaktisto!): Warut Bunprasert

- Provleganto:  -

- Specialajn dankojn: Wongsakorn Teerakanok

Biografio de Renato Corsetti

Renato Corsetti naskiĝis en Romo, la 29-an de marto 1941. Li aktivas en la Esperanto-movado ekde la fino de la 60-aj jaroj de la pasinta jarcento. Dum la unua parto de sia vivo li laboris en banko kaj poste en la Universitato de Romo.

Li havis jenajn ĉefajn postenojn en la Esperanto-movado:

- Prezidanto de TEJO 1971-1973

- De la jaro 2000 ĝis la jaro 2006 estrarano de UEA, vicprezidanto de 1998 ĝis 2001 kaj

prezidanto de 2001 ĝis 2007.

- Ekde 1999 sekretario de la Akademio de Esperanto.

- Estrarano kaj prezidanto de Itala Esperanto-Federacio dum pluraj periodoj.

- Estrarano de la Fondaĵo Edukado.net ekde 2009.

- Estrarano de la KER-Ekzamena Komisiono, poste KER-ekzamena Centro.

Scienca agado:

Post la unua doktoriĝo en 1964 pri Ekonomio en la Universitato de Romo, “La Sapienza”, per disertacio pri internacia ekonomio, kaj post kromaj studoj en la Universitato de Torino pri organizado, ekde la jaro 1974 li okupiĝis pri lingvaj studoj, kaj aparte pri soci-lingvistiko, lingvo-planado kaj lingvo-politiko kunlabore kun Profesoro Giorgio Cardona, de la katedro por lingvistiko, en la fakultato de Humanismaj Studoj (Lettere e Filosofia) de la universitato de Romo, “La Sapienza".

Ekde la jaro 1980 li faris esplorojn pri infana dulingveco kunlabore kun profesorino Traute Taeschner de la Fakultato pri Psikologio de la sama universitato. Ekde la jaro 1993 li ankaŭ okupiĝas pri instruado de fremdaj lingvoj.

De la universitata jaro 1991-92 ĝis la jaro 2009 Renato Corsetti kunlaboras kun la Fakultato de Psikologio, (poste Fakultato de Psikologio 1.) de la universitato "La Sapienza" kun instru-taskoj por la subjektoj: Observado de la Infana Konduto, Laboratorio pri Lingvo kaj Komunikado, Psikolingvistiko, kaj fine kiel profesoro pri Psikopedagogio de Lingvo kaj Komunikado.

Jene elŝuteblas la listo de Publikaĵoj de R. Corsetti, eltiraĵo el Informilo por Interlingvistoj (76) 2011/1. p.12-19.

Renato Corsetti forpasis en Londono, la 1an de februaro 2025.

prenita de https://edukado.net/biblioteko/panteono?iid=79

=====================

taja traduko/แปลไทย

=====================

ชีวประวัติของ Renato Corsetti

Renato Corsetti เกิดที่กรุงโรม เมื่อวันที่ 29 มีนาคม ค.ศ. 1941 (พ.ศ. 2484) เขาเริ่มทำกิจกรรมในภาษารเอสเปรันโตตั้งแต่ปลายทศวรรษ 1960 ในช่วงแรกของชีวิต เขาทำงานในธนาคาร และต่อมาในมหาวิทยาลัยแห่งกรุงโรม

ตำแหน่งสำคัญที่เขาเคยดำรงในกิจกรรมของภาษาเอสเปรันโต ได้แก่

- ประธาน TEJO (องค์กรเยาวชนเอสเปรันโตสากล) ระหว่างปี 1971-1973

- คณะกรรมการของ UEA (สมาคมเอสเปรันโตสากล) ตั้งแต่ปี 2000 ถึง 2006 โดยเป็นรองประธานระหว่างปี 1998 ถึง 2001 และประธานระหว่างปี 2001 ถึง 2007

- เลขานุการของสถาบันภาษาเอสเปรันโต (Akademio de Esperanto) ตั้งแต่ปี 1999

- คณะกรรมการบริหารและประธานของสมาพันธ์เอสเปรันโตอิตาลีหลายสมัย

- คณะกรรมการบริหารของมูลนิธิ Edukado.net ตั้งแต่ปี 2009

- คณะกรรมการสอบวัดระดับ KER และต่อมาเป็นศูนย์สอบวัดระดับ KER (CEFR ภาษาเอสเปรันโต)

ผลงานวิชาการ:

หลังจากจบปริญญาเอกสาขาเศรษฐศาสตร์ในปี 1964 จากมหาวิทยาลัยแห่งกรุงโรม “La Sapienza” ด้วยวิทยานิพนธ์เกี่ยวกับเศรษฐศาสตร์ระหว่างประเทศ และหลังจากเรียนเพิ่มเติมเกี่ยวกับการจัดการที่มหาวิทยาลัยตูริน ตั้งแต่ปี 1974 เขาเริ่มทำงานด้านภาษาศาสตร์ โดยเฉพาะด้านภาษาศาสตร์สังคม, ภาษาศาสตร์ภาษาวางแผน(ภาษาประดิษฐ์)  และภาษาศาสตร์การเมือง ร่วมมือกับศาสตราจารย์ Giorgio Cardona แห่งภาควิชาภาษาศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัย “La Sapienza” กรุงโรม

ตั้งแต่ปี 1980 เขาศึกษาวิจัยเกี่ยวกับเด็กสองภาษา ร่วมกับศาสตราจารย์หญิง Traute Taeschner แห่งคณะจิตวิทยาของมหาวิทยาลัยเดียวกัน และตั้งแต่ปี 1993 เขายังทำงานเกี่ยวกับการสอนภาษาต่างประเทศ

ตั้งแต่ปีการศึกษา 1991-1992 ถึงปี 2009 เขาร่วมงานกับคณะจิตวิทยาของมหาวิทยาลัย “La Sapienza” กรุงโรม โดยสอนในหัวข้อเกี่ยวกับ การสังเกตพฤติกรรมเด็ก ห้องปฏิบัติการภาษาและการสื่อสาร จิตวิทยาภาษา และสุดท้ายเป็นศาสตราจารย์ด้านจิตวิทยาการสอนด้านภาษาและการสื่อสาร

Renato Corsetti ถึงแก่กรรม เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2025 (พ.ศ. 2568) ที่กรุงลอนดอน

สอ เสถบุตร: นักโทษกบฏบวรเดช ผู้ลอบเขียนพจนานุกรมในเรือนจำ

So Sethaputra estas nomo konata en multaj rondoj. Homoj en la kampo de historio kaj politiko konas lin kiel politikan malliberulon pro la Boworadet-ribelo. Tamen ordinaraj homoj konas lin kiel la aŭtoron de vortaro, kiu klarigas la signifon de tajaj kaj anglaj vortoj, kaj grave kontribuis al la edukado en Tajlando.  

Antaŭ multaj jardekoj, kiam la mondo ankoraŭ ne havis saĝtelefonojn aŭ tradukajn aplikaĵojn kiel hodiaŭ, ĉia scio estis skribita en libroj kaj vortaroj.  

Antaŭ ol esti malliberigita, So Sethaputra estis kun-espera juna viro. Li ricevis la reĝan stipendion, diplomiĝis kun honoro en Universitato de Manĉestro, Britio, kaj fariĝis la unua tajlanda min-inĝeniero. Li laboris kiel ĵurnalisto por Bangkok Dailymail kaj servis kiel estro de la Reĝa Sekretariejo ĉirkaŭ la jaroj 1930-1931.  

Mallonge post komenco de sia ŝtatservo, Tajlando travivis grandegan ŝanĝon kiam la Popola Partio faris la Revolucion en 1932. En la sekva jaro, So Sethaputra estis arestita akuzite pri konspirado kontraŭ la registaro, disvastigado de pamfletoj kaj subtenado de la Boworadet-ribelantoj. Li estis kondamnita je dumviva mallibero kune kun siaj kolegoj de Bangkok Dailymail.  

Komence, li estis enkarcerigita en Malliberejo Bangkwang, Zono 6. Dum lia malliberigo, li ekpensis verki vortaron, sekrete verkante de la gardistoj malkovru. Li kunlaboris kun aliaj politikaj malliberuloj por verki kaj kontroli la vortaron. Lia sonĝo verki klarigojn de vortoj de A ĝis Z preskaŭ realiĝis, sed li devis ĉesigi sian verkadon kiam Marshal Plaek Phibunsongkhram fariĝis nova ĉefministro.  

Post la ŝanĝo de la registaro, la aŭtoritatoj ordonis transloki politikajn malliberulojn de la Boworadet-ribelo al la insula malliberejo en la insulo Tarutao — fora insulo en la Andamana Maro, izolita kaj malproksima. Malgraŭ tio, kelkaj malliberuloj sukcesis fuĝi de tie. Oni rakontas ke So Sethaputra, tiam 36-jara, konis la fuĝintojn tre bone kaj povus eskapi kun ili. Sed li elektis resti por fini sian vortaron.  

Krom la sekreta verkado de la vortaro, So Sethaputra ankaŭ verkis politikajn komentojn en la angla sub la pseŭdonimo "Mr. Hyde", kaj sendis ilin al sia familio por ke ili publiku ilin en gazetoj — kio finfine estis malkovrita de la registaro.  

Kiam la Dua Mondmilito komenciĝis, la registaro translokis la malliberulojn de Tarutao al la insulo Ko Tao en la Tajlanda Golfo, kie la malliberejo estis nepreparita, kun akvo-manko kaj manĝaĵ-malsufiĉo. Tie li apenaŭ povis plu verki pro la teruraj kondiĉoj, priskribante la lokon kiel "inferon sur la tero" kaj dirante "Se mi estus besto, mi estus mortinta delonge."  

Post travivado de tiom da malfacilaĵoj, de premoj en malliberejo ĝis la sopiro al familio, kaj translokiĝo inter pluraj malliberejoj, la registaro de Marshal Plaek Phibunsongkhram fine falis en 1944. La nova registaro sub Khuang Aphaiwong petis pardonon por la politikaj malliberuloj.  

Post travivado de tri malsamaj malliberejoj, So Sethaputra fine akiris liberecon la 20-an de oktobro 1944. Poste li eniris politikon kun la Progresema Partio (poste la Demokratia Partio). Li povis verki sian vortaron sen plu devi kaŝiĝi, reviziis kaj korektis ĝin multfoje, kaj fine publikigis sian unuan eldonon en 1949 — Ĝi fariĝis la unua Angla - Taja vortaro de Tajlando.

La "The New Model English-Siamese Dictionary" de So Sethaputra ne nur tradukis vortojn de la angla al la taja, sed ankaŭ enhavis utilajn informojn kiel antonimojn, prononcmanierojn, proksimajn signifojn, kaj ekzemplojn de frazuzo.  

La vortaro vendiĝis tiel bone, ke ĝi fariĝis tre populara dum jardekoj. Gepatroj aĉetis ĝin por siaj infanoj, studentoj dezirantaj ekzameniĝi por eksterlandaj stipendioj uzis ĝin, kaj profesiuloj dezirantaj plibonigi sian anglan lingvon bezonis ĝin.  

Laŭ ĝenerala kompreno, oni ofte pensas ke malliberuloj havas multe da libera tempo sed nenian volon fari ion. Multaj el ili dronas en malĝojo, suferas pro sia senlibereco, aŭ simple kalkulas la tagojn ĝis sia liberiĝo. Sed So Sethaputra montris la kontraŭon — li estis plena je persistemo verki libron, uzante sian scion por plenumi sian celon, sen lasi sian malliberiĝon aŭ la suferajn vivkondiĉojn barakti lin.  

Tradukis Warut per AI kun redaktoj, la originala teskto prenita de artikolo de The People. (2025). สอ เสถบุตร: นักโทษกบฏบวรเดช ผู้ลอบเขียนพจนานุกรมในเรือนจำ.  ligilo: https://www.facebook.com/photo/?fbid=1056371673188534&set=a.633364222155950 

Rimarko: Kiam ni skribas la nomon So Sethaputra, ni ne prononcas laŭlitere. Ni prononcas So Set-tha-but

Ĉi tiu verko estas disponebla laŭ la permesilo Krea Komunaĵo Atribuite-Nemodifite 4.0 Tutmonda.